20101231

Egzekucja ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest ograniczonym prawem rzeczowym, które zgodnie z art. 172 ust. 1 Ustawy z dnia 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27 z późn. zm.) podlega egzekucji. Egzekucji podlega także ekspektatywa własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu.

Do egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu USM w art. 1713 nakazuje odpowiednio stosować przepisy KPC o egzekucji z nieruchomości (art. 921–1003 Kpc). Warunkiem nabycia prawa przez licytanta nie jest już uzyskanie przez niego członkostwa w spółdzielni (zgodnie z wyrokiem TK z 30 marca 2004r.). Na wniosek licytanta spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia licytanta w poczet członków spółdzielni, jeżeli odpowiada on wymaganiom statutu.

Jeżeli prawo do lokalu należy do małżonków na zasadzie wspólności ustawowej, wierzyciel członka powinien uzyskać klauzulę wykonalności także przeciwko małżonkowi. Art. 9231. 
Tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim stanowi podstawę do zajęcia nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego. Dalsze czynności egzekucyjne dopuszczalne są na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko obojgu małżonkom.

Jeżeli zaś dłużnik zmarł, a nie doszło do działu spadku, wierzyciel powinien uzyskać tytuł wykonawczy przeciwko wszystkim spadkobiercom.

Przebieg egzekucji:

  1. Wierzyciel składa wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji,
  2. Komornik wzywa dłużnika do zapłaty w terminie 2 tygodni pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania, [ZAJĘCIE]
  3. jednocześnie komornik przesyła do sądu wniosek o dokonanie w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub o złożenie wniosku do zbioru dokumentów
  4. Komornik zawiadamia spółdzielnię o wszczęciu post. egzekucyjnego,
  5. Komornik na wniosek wierzyciela przystępuje do opisu i oszacowania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, dokonując odpowiednich zawiadomień i obwieszczeń najpóźniej 2 tygodnie przed rozpoczęciem,[OPIS I OSZACOWANIE]
  6. Komornik wyznacza termin I licytacji (cena wywoł. ¾ wartości) ogłasza o tym przez publiczne obwieszczenie,[LICYTACJA] – przystępujący do przetargu – obowiązek złożenia rękojmi w wys. 1/10 części sumy oszacowania.

Jeżeli na licytacji nikt nie przystąpił do przetargu, a przedmiotem egzekucji jest własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, wierzyciel hipoteczny może przejąć to prawo za cenę nie niższą od trzech czwartych sumy oszacowania; wniosek o przejęcie należy zgłosić w ciągu tygodnia od licytacji. Wierzyciel hipoteczny nie składa rękojmi - art. 982 § 3 kpc).

  1. W razie wygrania przetargu przez licytanta sąd wydaje postanowienie o przybiciu,[PRZYBICIE]
  2. Wyznaczenie II licytacji w razie braku licytantów oraz niezgłoszenia wniosku o przejęcie w myśl art. 982 kpc (cena wywoł. 2/3 sumy oszacowania)

Jeżeli również na drugiej licytacji nikt nie przystąpi do przetargu, przejęcie nieruchomości na własność może nastąpić w cenie nie niższej od dwóch trzecich części sumy oszacowania, przy czym prawo przejęcia przysługuje wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu oraz współwłaścicielowi. Wniosek o przejęcie nieruchomości wierzyciel powinien złożyć sądowi w ciągu tygodnia po licytacji, składając jednocześnie rękojmię, chyba że ustawa go od niej zwalnia.

Jeżeli kilku wierzycieli składa wniosek o przejęcie, pierwszeństwo przysługuje temu, kto zaofiarował cenę wyższą, a przy równych cenach - temu, czyja należność jest większa.

  1. Po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności [PRZYSĄDZENIE WŁASNOŚCI]. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest także tytułem egzekucyjnym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości. Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności wszelkie prawa i skutki ujawnienia praw i roszczeń osobistych ciążące na nieruchomości spółdzielczych lokatorskich i własnościowych praw do lokalu przekształcają się odpowiednio w prawo najmu, w prawo odrębnej własności do lokalu albo we własność domu jednorodzinnego. Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nabywca wstępuje w prawa i obowiązki dłużnika wynikające ze stosunku najmu i dzierżawy stosownie do przepisów prawa normujących te stosunki w wypadku zbycia rzeczy wynajętej lub wydzierżawionej.

Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności wraz z planem podziału sumy uzyskanej z egzekucji jest tytułem do wykreślenia w księdze wieczystej lub w zbiorze dokumentów wszelkich praw, które według planu podziału wygasły.

Na podstawie samego postanowienia o przysądzeniu własności wykreśla się wszystkie hipoteki obciążające nieruchomość, jeżeli w postanowieniu stwierdzono zapłacenie przez nabywcę całej ceny nabycia gotówką.

Zgodnie z postanowieniem art. 1025 § 4 kpc j- eżeli przedmiotem egzekucji jest własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, wierzytelność spółdzielni mieszkaniowej z tytułu nie wniesionego wkładu budowlanego związana z tym prawem ulega zaspokojeniu przed należnością zabezpieczoną na tym prawie hipotecznie.

Powyższe regulacje stosuje się odpowiednio do egzekucji z własnościowego prawa do miejsca postojowego w garażach wielostanowiskowych.